Foclóir Briathra Gaeilge · Valency Dictionary of Irish Verbs

Ceannaigh caife dom Buy me a coffee

An Ríomhaire Ilteangach Michal Měchura Cois Life, €15 CEANNAIGH

air | maig | mairc | mairg | mais

Gluais TíHouse Glossary Gluais Beo!Beo! Glossary TeasárasThesaurus BriathraVerbs

Taispeáin léaráidí

Show diagrams

Míniúcháin i mBéarla

Explanations in English

Míniúcháin i nGearmáinis

Erklärungen auf Deutsch

mair

01 A 01.1

EXP

TEM

an fhad is, chúns

Agus má bhíonn tú ag cuartú carad sa saol seo adeir siad, beidh tú gan carad, an fhaid is a mhairfeas tú. CC: MI-5-03-05

Ní thiocfaidh aon bhean isteach agamsa an fhad's a mhairfeas mé. CC: FO-3-04-09

Tá mé dhá mholadh agus molfaidh mé é chúns a mhairfeas mé gach a bhfaca mise de dhlí Shasana, bhí sé go maith agus bhí sé ceart. CC: RL-2-16-06

01 A 01.2

EXP

TEM

blianta

TER

Agus, má mhaireann muid mórán blianta eile, tá súil agam go mairfidh, agus tá súil agam go mbeidh mé anseo le é a inseacht don fhear seo atá anseo inniu, … is tá súil agam go mairfidh mé go dtaga sé arís faoi cheann na... CC: LM-2-06-03

01 A 02.1

EXP

TEM

go: maidin

Bhí sé in ann maireachtáil go maidin. CC: TM1-5-06-02

01 A 02.2

EXP

TEM

go dtí: [aois]

Ní raibh seisean an uair sin ach is dóigh chúig bliana fichead, agus mhair sé go dtí trí bliana déag is trí fichid. CC: MI-6-22-45

01 A 03.1

EXP

TEM

fada, go deo

Níl na daoine ag maireachtáil chomh fada anois chor ar bith, bíodh nach bhfuair siad aon tiaráil, ná tada den tsórt sin le hais mar a fuair fadó. CC: TM1-6-07-21

Mairfidh sé go deo, ach gan an bhean sin a phósadh. CC: MI-3-09-03

01 A 03.2

EXP

TEM

lá

Nuair a shroich muide Cluain Meala thíos 'sea a d'ith muid dinnéar breá Agus gob in é a shábháil Baibín bhocht mar nach mairfeadh sí an lá. CC: SP-5-08-06

01 A 04

EXP

LOC

amuigh

TEM

ó, go: bliain

Bhíodar in ann maireachtáil amuigh ar an sliabh ó bhliain go bliain. CC: RM-6-06-03

01 A 04.1

EXP

dreoilín

LOC

thíos ann

Bhíodh dreoilín thíos i gcroca, agus an t-aer aige le go mairfeadh sé thíos ann. CC: FO-5-15-04

01 A 04.2

EXP

LOC

faoi: uisce

An bhfuil siad in ann maireachtáil faoin uisce i bhfad? CC: MI-3-10-16

01 A 05

EXP

CAU?

d'uireasa: ól

Níl siad in ann maireachtáil d'uireasa an óil. CC: SP-7-26-04

01 A 06.1

EXP

Mhair na daoine a bhí fadó ann, agus ní raibh ann ach gur mhaireadar. CC: TM2-10-07-06

01 A 06.2

EXP

Tá mé go hard os cionn an scóir, sul má bheas mé ag fáil an phinsean má mhairim, agus a Thiarna (ghéar) is maith an saol atá ann le hais mar a bhí ann le linn m'óige. CC: TM2-10-02-08

01 A 07

EXP

Agus tá mé a cheapadh, go mbeidh feabhsú mór ar na hoistirí, faoi cheann chúpla bliain, má mhaireann dóibh. CC: LC-4-01-52

01 B 01.1

EXP

INS

ar: fataí, sausage&beans, gaoth

Ar ndóigh ní mhairfidh muid(e) ar sausage, agus cúpla bean. CC: FO-3-01-11

Ní fhéadfaidh sé maireachtáil ar an ngaoithe ná ar ghrásta Dé ar chuma ar bith, tá a fhios againn é sin go maith. CC: LM-2-07-25

Bhí na daoine ag maireachtáil ar fhataí, fataí beagnach ar fad, iasc, agus bainne, agus im, nuair a bhí an t-im ann. CC: TM1-5-01-09

01 B 01.2

EXP

breac

INS

Is air sin a mhaireanns an breac locha. CC: MI-3-10-03

01 B 01.3

EXP

INS

murach

(murach)

Agus déarfadh daoine leat nach mairfidís murach bainne na bó agus tá daoine ar an saol nár ól aon deoir bhainne ariamh, agus tá siad ag maireachtáil. CC: MI-7-10-10

01 B 02

EXP

INS

ar: gabháltas, feilméaracht, cladach

B'fhearr obair ar bhóthar, ar tógáil tí nó rud éigin, seachas a bheith ag iarraidh a bheith ag maireachtáil ar ghabháltaisíní beaga Chonamara. CC: FO-4-13-02

Is tá tú ag maireachtáil ar an bhfeilméaracht? CC: MI-1-17-10

Agus thairis sin féin bheidís in ann maireachtáil ar an gcladach ar ndóigh dhá gcinnfeadh orthu. CC: LC-5-03-17

01 B 03.1

EXP

INS

ar: airgead

Bhí tú ag dul ag maireachtáil ar an méid airigid a shaothraigh tú ar an mbóthar. CC: RL-1-08-15

01 B 03.2

EXP

INS

ar: [airgead]

LOC

Adj

MOD

maith

Ach tá pingineacha saothraithe anois acu, agus d'fhéadfaidís maireachtáil go maith, anseo in Éirinn air. CC: TM2-12-04-12

01 B 03.3

EXP

INS

gan

Mar ní féidir leat maireachtáil anois gan airgead, agus, ní hé an beagán ach an oiread é. CC: LM-3-14-02

01 B 04

EXP

[hum], breac

INS

le: airgead, sclábhaíocht, beatha

Chuir siad iad féin sa gcaoi is go raibh siad in ann maireachtáil, le fíorbheagán airgid, gan mórán a dhéanamh taobh amuigh, ná mórán a fháil ó dhuine ar bith, chomh fada le aon cheo a chur isteach sa dteach acu. CC: TM2-11-07-04

Mhaireadar le sclábhaíocht agus ar ndóigh is dóigh gur shaothraigh siad an bheatha shíorraí. CC: TM2-10-07-06

Mhairfeadh an breac mar a mhair sé ariamh, lena gcuid beatha agus soláthar féin. CC: RM-7-01-11

01 B 05

EXP

MOD

caoi

Agus níl a fhios agam ó Dhia na Glóire cén chaoi a bhfuil siad ag maireachtáil. CC: FO-6-09-07

01 B 06

EXP

LOC

i: [tír]

Tá mé in ann maireachtáil in Éirinn mar gheobhaidh mé beatha agus gheobhaidh mé time níos fhearr ann ná a gheobhas mé anseo. CC: MI-5-07-15

01 B 07

EXP

Adj

MOD

Mhaireadar beo bocht fadó agus bydad má tá féin bhí siad ag tíocht le chéile thar cionn. CC: RL-2-03-03

Déarfá go bhfuil saol breá ann, na daoine ag maireachtáil an-chompóirteach, nó b'fhéidir go ndéarfá nach bhfuil? CC: RL-4-04-02

Bhoil is mó, ach an bhfuil a fhios agat tá siad ag maireachtáil níos fearr agus níos réacha, 'sin é an t-aon chaoi amháin le é sin a fhreagairt. CC: TM2-11-21-03

01 B 08

EXP

TEM

ó, go dtí

go dtí

Agus is dóigh liom nach gcaithfear, ach, gur scéal i mbarr bata atá acu, ag maireachtáil ó inniu go dtí amárach, nó dalladh na mullóg a chur orainne. CC: TM2-8-01-05

01 C 01

AGS

LOC

i: teach, tír

Ach d'imigh sé síos agus thug sé sórt réiteach ar an teach […] agus mhair sé féin agus a bhean ann. CC: RM-4-02-38

Tá cuid acu nach mairfidh ar chor ar bith sa tír seo. CC: FO-3-11-02

01 D 01

AGS

ASS

Ní chreidim gur féidir leat a bheith i ngrá léi, agus maireachtáil léithi. CC: MI-3-09-05

Phós siad agus mhair siad le chéile agus (ní rabhadar) i ngrá le chéile, cén fáth é sin. CC: MI-1-15-02

Agus is deacair ceart go leor, maireachtáil leis an ngarda, mar amuigh le haghaidh trioblóid atá sé i gcónaí. CC: MI-1-02-04

01 D 02

AGS

LOC

istigh

LOC

i: circle

Ní raibh siad ach ag maireachtáil istigh mar a déarfá ina circle beag féin, agus d'fhágaigh sé iad gan aon imní. CC: TM1-1-07-02

01 D 03

AGS

ASS?

ar scáth: a chéile

Nach ar scáth a chéile a mhaireanns na daoine. CC: TM2-10-15-07

02 A 01.1

STA

aimsir

Má tá féin, is maith an aimsir í seo anois má mhaireann sí le cúnamh Dé. CC: LC-1-18-03

02 A 01.2

Gaeilge, creideamh

Bhoil tá sé ráite ceart go leor an fhad is a mhairfeas an Ghaeilge, go mairfidh an creideamh. CC: LC-1-33-14

02 A 02

EXP

coll, sliogáin, bráillín

TEM

choíche, i bhfad, fada

Agus is dóigh go mairfidh na sliogáin sin choíchin. CC: FO-5-33-02

Tá an coll crua i gcónaí agus mairfidh sé i bhfad. CC: SP-1-03-09

Babh fhaide a mhaireadh péire acu ná leathdosaeinne de bhraillíní míne na huaire seo. CC: TM1-2-05-09

02 B 01

EVT/DIC

(scéal)

TEM

nóiméad

Ní mhairfidh sé ach dhá nóiméad nó trí ach is cuma. CC: RM-4-08-01

02 B 02

EVT

TEM

ó, go dtí

Nuair a thosaíodh damhsa na hoícheanta sin, mhairidís b'fhéidir ón hocht a chlog tráthnóna, go dtí an hocht a chlog ar maidin, agus bheadh sé ina (routáil) dhamhnsa fós. CC: TM2-10-02-27

02 B 03

AGS

TEM

achar

ACT

VNag

Nó cén t-achar a mhairfeá ag cur caoi air? CC: RL-1-08-13

Is le cúnamh airgid ó COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta) a cóiríodh Foclóir Briathra Gaeilge le foilsiú ar líne. The online publication of the Valency Dictionary of Irish Verbs has been supported financially by COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta).

Toradh é Foclóir Briathra Gaeilge ar thionscadal taighde a cuireadh i gcrích in Ollscoil Wuppertal agus in Ollscoil Bonn le cúnamh airgid ó Deutsche Forschungsgemeinschaft. The Valency Dictionary of Irish Verbs is output from research conducted at the University of Wuppertal and the University of Bonn with financial support from Deutsche Forschungsgemeinschaft.

Tá Foclóir Briathra Gaeilge ar fáil faoi cheadúnas Open Database License. The Valency Dictionary of Irish Verbs is available under the Open Database License.